Kopytnik
Narda leśna, kleśniec, polska ipekakuana
Asarum europaeum L. — Kopytnik pospolity (rodz. Aristolochiaceae).

Nazwę swą zawdzięcza liściom, które mają kształt kopyta. Liście są osadzone na długich ogonkach, kwiaty małe, czerwonobrunatne. Kopytnik jest często mylony z przylaszczką i z bluszczem. Ma silny, przykry zapach, powodujący kichanie, kaszel, a nawet wymioty. Jest to roślina silnie działająca. Zwana jest też „polską wymiotnicą”.
Rośnie w lasach liściastych i zaroślach, w miejscach wilgotnych, a także często pod leszczyną.
Zbiór ziela i liści przeprowadza się od maja do września, korzeni — na wiosnę i jesienią, w dni pogodne i suche. Liście i ziele z korzeniami zbiera się ręcznie, podważając korzenie nożem. Oczyszcza się z mchu i innych zanieczyszczeń i szybko suszy w temperaturze około 30°.

Właściwości lecznicze
Surowcem jest ziele z korzeniami (Herba Asari cum Radicibus).

Skład chemiczny i działanie
Ziele z korzeniami zawiera olejek lotny, związki garbnikowe, żywice, kwasy organiczne (cytrynowy, jabłkowy, askorbinowy = witamina C), sole mineralne. Działa przede wszystkim wykrztuśnie, zwiększa wytwarzanie śluzu.

Zastosowanie
Kopytnik w małych ilościach działa wykrztuśnie, w większych — wymiotnie. Wymioty poprzedzone są pobudzeniem i nadmiernym wydzielaniem śliny. Przy stosowaniu surowca należy zachować ostrożność, aby go nie przedawkować. Działa on korzystnie w przewlekłych nieżytach oskrzeli i gardła, zaflegmieniu płuc. Polecany szczególnie n palaczy tytoniu, osób w wieku podeszłym, u których kaszel łączy się z obecnością suchej, zalegającej wydzieliny w górnych drogach oddechowych.
(Kopytnika nie stosujemy przy współistniejącej astmie i w rozstrzeniach oskrzeli).
W medycynie ludowej stosowany jest jako środek odwykowy w alkoholizmie. Nalewka (5 łyżek ziela na 0,5 litra wódki) dodawana do wódki alkoholikowi wywołuje wymioty oraz powoduje wstręt do alkoholu.

Postacie leku

    Napar. Łyżeczkę do herbaty ziela z Korzeniami zalać szklanką wrzątku, zostawić pod przykryciem na 20 minut, odcedzić. Pić 3—5 razy dziennie po kieliszku (50 g) płynu.

    Napar z dodatkiem anyżu. Ziela kopytnika i owoców anyżu po łyżeczce do herbaty. Przyrządzać i stosować jak wyżej.




ZIOŁA I ICH STOSOWANIE
B. Kuźnicka ,M. Dziak