Jarzębina, Jarząbek, Sorbus aucuparia L. – jarząb pospolity

Łacińskie słowo aucupatio znaczy: „polowanie na ptaki”. Niegdyś jagody jarzębiny używane były do zwabiania ptaków.

Krzew lub drzewo, występujące pospolicie w lasach i zaroślach. Uprawia się ją tez dla celów dekoracyjnych, znana jest bowiem ze swych pięknych czerwonych owoców, znanych popularnie „koralami”, zapowiadających nadejście jesieni.

Owoce zbiera się w pełni dojrzałe, w październiku lub po przymrozkach. Wybieramy owoce czerwone, nie żółte. Suszy się je rozłożone cienką warstwą (inaczej będą puszczały sok i sklejały się), w podwyższonej temperaturze. Schną powoli. Po wysuszeniu owoce oczyszczamy z liści i zanieczyszczeń. Przechowuje się surowiec w woreczkach, w miejscach suchych, gdyż łatwo chronić wilgoć.

Właściwości lecznicze
Surowcem są głównie owoce (Fructus Sorbi)

Skład chemiczny i działanie
W owocach znajdują się kwasy organiczne – przede wszystkim kwas askorbinowy, czyli witamina C, karotenoidy, antocyjany, substancja gorzka, pektyny, garbniki, cukry. Wykazują działanie moczopędne, przeciwbiegunkowe oraz uzupełniają niedobór witaminy C w organizmie.

Zastosowanie
Jako środek moczopędny przy zmniejszonym wydalaniu moczu w chorobach nerek. Także w przewlekłych zaburzeniach trawienia na tle nieżytu żołądka, przy podrażnieniu pęcherzyka żółciowego. U osób starszych korzystnie działa odwar w leczeniu długotrwałej biegunki.

Uwaga! Stosujemy tylko owoce suszone, świeże owoce jarzębiny zawierają toksyczny kwas parasorbinowy, który może powodować objawy uboczne – wymioty i biegunkę, uszkodzenie nerek; ulega on jednak rozkładowi pod wpływem suszenia.

Postać leku

■Odwar 2 łyżki rozdrobnionych owoców zalewamy 3 szklankami wody o temperaturze pokojowej, dobrze mieszajmy i pozostawiamy przez 30 minut w stanie wrzenia (nie gotować). Po przecedzeniu pijemy odwar w ilości pół szklanki 2-3 razy dziennie.



ZIOŁA I ICH STOSOWANIE
B. Kuźnicka ,M. Dziak