Jałowiec, Jodłowiec, Juniperus communis L.- jałowiec pospolity

Znany już w starożytności i opisywany przez Rzymianina katona jako wino o moczopędnym działaniu (recepta na wykonanie takiego wina nie zmieniła się przez wieki), w średniowieczu stał się lekiem – panaceum. Najwyższe autorytety medyczne stosowały jałowiec jako uniwersalny środek terapeutyczny: moczopędny, napotny, czyszczący krew, wzmacniający i żołądkowy. Poprzez wiek XVIII i XIX zachował swoją popularność.

Jałowiec jest krzewem wyrastającym do wysokości 10 metrów. Rośnie na glebach jałowych (stąd jego nazwa) i zakwaszonych – w podszycie lasów, także na terenach odkrytych – nieużytkach i pastwiskach. Ma charakterystyczne, granatowoczarne owoce (szyszkojagody), które po zawiązaniu się są zielone, a dojrzewają dopiero następnej jesieni.

Owoce zbiera się późną jesienią i zimą (od października do marca). Pod krzakiem rozpościeramy płachtę, na którą strząsa się owoce i igły. Surowiec suszy się rozpostarty cienką warstw, często przesypując – w miejscu suchym, ocienionym i przewiewnym. Dosuszyć można w nieznacznie podwyższonej temperaturze.

Właściwości lecznicze
Uwaga! Surowiec bardzo ostrożnie stosujemy u chorych z zapaleniem dróg moczowych i u kobiet w okresie ciąży! Wskazane są podczas dłuższego stosowanie przerwy w kuracji!

W postaci naparów, odwarów, herbat, okadzań (inhalacji) i powideł – jeden z najstarszych leków ludowych.
Surowcem są owoce (szyszkojagody) (Fructus Juniperi)

Skład chemiczny i działanie
Surowiec zawiera olejek lotny (pinen, sabinen, terpineol), cukry (glukoza i fruktoza), garbniki, flawonoidy, związki żywicowe, kwasy organiczne. Działa moczopędnie, żółciopędnie oraz w zaburzeniach trawienia. Olejek jałowcowy stosowany zewnętrznie działa drażniąco oraz odkażająco.

Zastosowanie
Stosowany jest najczęściej jako środek moczopędny, zwiększający filtrację nerek, szczególnie w obrzękach, spowodowanych niedomaganiem nerek lub krążenia krwi, oraz pobudzający perystaltykę jelit, zwiększający wydzielanie soku żołądkowego oraz żółci.
Olejek wcierany w skórę łagodzi bóle reumatyczne oraz nerwobóle.

Postacie leku

■Odwar. Łyżkę stołową owoców zalać szklanką wody o temperaturze pokojowej. Wymieszać i ogrzewać przez pół godziny (nie dopuszczając do wrzenia). Przecedzić. Pić 3 razy dziennie po łyżce odwaru.
■Wino. Utłuc 60 g owoców, zalać 1 litrem wina i ogrzewać do wrzenia. Pozostawić do zmacerowania przez 3 dni i następnie zlać do butelki. Pić codziennie rano 1 szklankę płynu na czczo (moczopędnie).
■Kąpiele. Do przygotowanej kąpieli wlać płyn otrzymany przez zagotowanie 2 kg młodych gałęzi jałowca z garścią owoców przeciw reumatyzmowi, podagrze i wypryskom skórnym)
■Kurację leczniczą można również przeprowadzić surowymi owcami. Począwszy od czterech owoców dziennie aż do 15, zwiększając codziennie o jedną- jeść surowe owoce. Później, podobnie, zmniejszać- aż do czterech dziennie.
■Powidła. Świeże owoce utłuc delikatnie, by nie uszkodzić pestek (nasion), zalać wodą w takiej ilości, by zakryła owoce. Gotować pół godziny na wolnym ogniu, przecedzić przez płótno, resztę mocno wycisnąć. Płyn (z przecedzenia i wyciśnięcia) smażyć na małym ogniu do konsystencji miodu (można dodać nieco cukru). Łyżkę powideł rozprowadzić 2 łyżkami wina lub wody. Zażywać po jedzeniu i na noc.



ZIOŁA I ICH STOSOWANIE
B. Kuźnicka ,M. Dziak