Dziurawiec, świętojańskie ziele, ziele św.Jana, przestrzelon, krewka Matki Boskiej
Hypericum perforatum L. – dziurawiec zwyczajny

Dziurawiec zakwita około 24 czerwca (na św. Jana) stąd nazywany jest często zielem świętojańskim. Żółte kwiatki dziurawca potarte w palcach wydzielają krwistoczerwony sok. Z racji tej właściwości w niektórych dzielnicach polski nosi on nazwę „krewki matki Boskiej”. Charakterystyczna cechą dziurawca jest występowanie na liściach drobnych punkcików o wyglądzie dziurek. Są to zbiorniki lotnych olejków, dzięki którym roślina ma przyjemny zapach i jest stosowana w lecznictwie. Od tych właśnie „dziurek” pochodzi nazwa dziurawca.

Roślina o silnej, gołej łodydze i kwiatach żółtych, czarno kropkowanych, z żółtymi przeświecającymi gruczołami. Występuje w miejscach silnie nasłonecznionych – w lasach liściastych i mieszanych, na polach i wzgórzach, łąkach i ugorach. Pospolita na niżu.

Do celów leczniczych zbiera się kwitnące, niezdrewniałe, młode pędy z pączkami. Rośliny należy ścinać w połowie wysokości, oczyścić i suszyć cienką warstwą w miejscach cienistych i przewiewnych. Dziurawiec można zbierać dwa razy w ciągu lata: pierwszy raz od czerwca do połowy lipca, następnie w końcu sierpnia , gdy przycięte rośliny odżyją i zakwitną powtórnie

Właściwości lecznicze
Surowcem jest ziele (Herba Hyperici) oraz świeże kwiaty (Flos Hyperici).

Skład chemiczny i działanie
Surowiec zawiera flawonoidy (hyperozyd, rutyna), olejek lotny, garbniki, naftodwuantrony oraz związki żywicowe. Wykazują działanie rozkurczające, ściągające , żołądkowe, moczopędne, uspokajające a stosowane zewnętrznie – przyspiesza gojenie ran.

Zastosowanie
Zalecany jest i najczęściej stosowany w schorzeniach wątroby i przewodu pokarmowego, jak złe trawienie, nieżyt żołądka i jelit, niedokwaśność treści zbłąka, stany zapalne dróg żółciowych, kamica żółciowa; także w stanach wyczerpania nerwowego, nerwobólach, bezsenności, w bólach głowy. Obecność olejku i garbników działa przeciwzapalnie i ściągająco na błonę śluzową przewodu pokarmowego. Dziurawiec ma zdolność pobudzania odnowy tkanki nerwowej, stosuje się go dlatego w uszkodzeniach i porażeniach nerwów- jako pomocniczy środek leczniczy; zmniejsza bóle menstruacyjne. Zewnętrznie ziele a w szczególności kwiaty (w postaci olejku) stosowane są na trudno gojące się rany, ponieważ działają przeciwzapalnie, ściągająco i odkażająco.

Postacie leku

■Olej. Kwiatów i pąków dziurawca 1 część zalać 1 częścią spirytusu i 5 częściami oliwy lub oleju. Po wyparowaniu płynów wycisnąć przez gazę olej 9 o czerwonej barwie) i przesączyć przez watę (do okładów).
■Napar z dodatkiem mięty: łyżkę stołową kwiatów dziurawca i łyżeczkę liści mięty zalać szklanką wrzątku i zostawić pod przykryciem. Po 30 minutach odcedzić. Pić 2-3 razy dziennie po szklance naparu.
■Nalewka: kwiatów, pąków, liści dziurawca 10 dkg zalać ½ litrem spirytusu. Po upływie tygodnia przecedzić i wycisnąć gazę. Pić 2 razy po łyżeczce nalewki na ½ szklanki mleka lub wody



ZIOŁA I ICH STOSOWANIE
B. Kuźnicka ,M. Dziak