Czosnek – Allium sativum L.- czosnek pospolity (rodz. Liliaceae)

Właściwości lecznicze czosnku znane były i wykorzystywane już w starożytności. Wzmianki o nim znajdowano w rękopisach babilońskich, egipskich, hinduskich. Ojczyzną jest Wschód- Indie, Afganistan.

Czosnek jest rośliną uprawianą w ogrodach i używana jako przyprawa.

Właściwości lecznicze
Obok zastosowania kulinarnego czosnek stosowany jest powszechnie jako lek (tylko świeże cebulki lub nalewka ze świeżych cebulek; suszony – nie ma właściwości leczniczych). Surowcem są świeże całe cebule (Bulbus Alii recens), składające się z cebuli głównej i kilku bocznych zwanych „ząbkami”

Skład chemiczny i działanie
W cebuli czosnku występuje substancja zawierająca siarkę – allina (rozpada się w organizmie do allicyny, kwasu pirogronowego i amoniaku), olejek lotny zawierający związki siarkowe, lotne związki bakteriobójcze; oprócz tego – tłuszcz i witaminę C. Działa odkażająco, obniża ciśnienie krwi, pobudza wydzielanie soków trawiennych.

Zastosowanie
Z wielostronnego działania czosnku na szczególną uwagę zasługuje przede wszystkim jego rola bakteriobójcza w niszczeniu bakterii jelitowych i obniżająca ciśnienie, zwłaszcza u osób ze stale podwyższonym ciśnieniem krwi. Najczęściej jest stosowany w zaburzeniach przewodu pokarmowego, jak biegunki, wzdęcia, przewlekłe nieżyty jelit i żołądka, stany spastyczne oraz w chorobach dróg oddechowych (nieżyty oskrzeli i gardła, astma), działa bardzo dobrze w miażdżycy (sklerozie) i nadciśnieniu; opóźnia procesy starzenia się tkanek organizmu. U dzieci zalecany jest w postaci lewatyw jako środek przeciw owsikom. Zewnętrznie stosowany do okładów na trudno gojące się i zakażone rany, oparzenia, owrzodzenia i grzybice skóry. Nalewka spirytusowa z czosnku łagodzi bóle reumatyczne. Przetwory z czosnku są szczególnie polecane dla dzieci i osób starszych.

Postacie leków

■Nalewka: 10 dkg świeżego czosnku utrzeć na miazgę i zalać szklanką spirytusu, odstawić na tydzień, następnie wycisnąć przez płótno. Do uzyskanej nalewki można dodać kilka kropli miętowych (2 części nalewki, 1 część kropli). Pić 3-5 razy dziennie po 20 kropli.
■Napar: 2-4 ząbki posiekać drobno, zalać szklanką gorącego mleka. Pić codziennie na noc przez 3-4 tygodnie w przewlekłych schorzeniach dróg oddechowych lub stosować jako kurację wzmacniającą.
■Miazga: 1-3 ząbki świeżego czosnku utrzeć na miazgę, dodać pietruszki lub selera, łyżkę masła i wymieszać. Smarować tą masą chleb.
■Miazga do użytku zewnętrznego: 10 dag świeżego czosnku utrzeć. Przykładać na chore miejsca.
■Lewatywa: Nalewki czosnkowej łyżeczkę do herbaty zalać szklanką letniej wody. Robić lewatywy na noc przez 3-4 kolejne dni (przeciw robakom jelitowym)




ZIOŁA I ICH STOSOWANIE
B. Kuźnicka ,M. Dziak